Żywiec - zabytkowy park Habsburgów

Zabytkowy park Habsburgów w Żywcu to jedno z najładniejszych miejsc do odwiedzenia na Podbeskidziu. Park jest wyjątkowo atrakcyjny ze względu na swoje osobliwości przyrodnicze i walory antropogeniczne - zabytki architektury, muzea czy cykliczne imprezy o charakterze kulturowo-społecznym i historycznym. Położenie parku w samym centrum miasta daje mieszkańcom możliwość spędzenia czasu na świeżym powietrzu i spacerów wśród kilkusetletnich drzew bez konieczności wyjazdu z miasta. To taka mała zielona enklawa zapewniająca relaks i wypoczynek. Być może nie jest to Central Park w Nowym Yorku, bo ten na pewno przebija nasz żywiecki rozmachem ;), natomiast piękno zabytkowego parku Habsburgów ukryte jest i w historii i w wyjątkowej architekturze, której czasy sięgają średniowiecza.

.....

.....

Atrakcji w żywieckim parku nie brakuje, a do jednych z najważniejszych należą usytuowane tutaj: Stary i Nowy Zamek, Domek Chiński, Kawiarnia Rycerska, fontanna w Ogrodzie Różanym, Park Miniatur oraz mini-zoo. Przez tereny te przepływa niewielki (o szerokości kilku metrów) potok Młynówka, który jest ulubionym miejscem odpoczynku kaczek i łabędzi. Karmienie ptactwa to wręcz miejscowy zwyczaj - coniedzielne spacery z dziećmi zazwyczaj kończą się na conajmniej godzinnym podziwianiu białych łabędzi i brązowo-zielonych kaczek. Te z kolei, przyzwyczajone do obecności ludzi, chętnie podpływają, by zostać obdarowanymi okruchami chleba.

.....

.....

Stary Zamek

.....

Historia Starego Zamku sięga czasów średniowiecza, a najstarsze zapiski pochodzące z początków XV wieku informują o istnieniu murowanej wieży mieszkalnej, drewnianych zabudowań, obronnego wału kamienno-ziemnego oraz płytkiej fosy. Powstanie średniowiecznej budowli przypisuje się Mikołajowi Strzale, który odkupił te tereny od oświęcimskich książąt. Kolejni właściciele ziem żywieckich - bracia Skrzyńscy - nie nacieszyli się zbyt długo panowaniem na zamku. Znani z rozbojów i grabieży pobliskich ziem, zostali pokonani przez króla Kazimierza Jagiellończyka, któremu ostatecznie odsprzedali Żywiec. Pod koniec XV wieku twierdza przeszła we władanie rodziny Komorowskich. Dokonano jej rozbudowy i umocnienia pod kątem obronnym. Wtedy to powstały dodatkowe wieże - kwadratowa i okrągła, oraz mury zwieńczone w narożnikach basztami.

.....

.....

Następne stulecie to okres świetności zamku. Pod koniec XVI wieku, średniowieczną twierdza, zgodnie z najnowszymi trendami w architekturze, została przebudowana na styl renesansowy. Rezydencja została podniesiona o jedno piętro oraz upiększona o attyki i arkadowe krużganki. Kolejnymi władcami na żywieckim zamku byli: królowa Konstancja (żona Zygmunta III Wazy), jej syn Jan Kazimierz Waza, sekretarz dworu królewskiego Wawrzyniec Wodzicki, wielki kanclerz koronny Jan Wielopolski i ostatecznie rodzina Habsburgów. Za panowania Wielopolskich pałac został zmodernizowany na barokowy, a jego otoczenie upiększono ogrodem we włoskim stylu. Dzisiaj całość wyglada jak z baśni o księżniczkach i rycerzach.

.....

.....

Nowy Zamek

.....

W II połowie XIX wieku, za panowania Albrechta Fryderyka Habsburga dokonano przebudowy oficyn mieszkalnych znajdujących się tuż nieopodal starego zamku. Zmodernizowane w iście pałacowym stylu wnętrza miały służyć właścicielom jako nowa siedziba. Rezydencja zwana odtąd Nowym Zamkiem stała się domem dla linii Habsburgów, którzy mocno związali się z Żywiecczyzną i przyjęli polskie obywatelstwo. W pałacu zorganizowano sale biblioteczną i bilardową, kręgielnię, jadalnię, pokoje sypialne właścicieli oraz ich gości. Dobudowano również pawilon, w którym powstała ogromna sala balowa zwana również lustrzaną ze względu na tafle luster, którymi przyozdobiono ściany.

.....

.....

Nowy Zamek został urządzony z wielkim rozmachem - wnętrza udekorowano meblami sprowadzonymi z Austrii, włoskimi kominkami, a wyposażenie do łazienek sprowadzono aż z Anglii. Habsburgowie świetnie znali się na sztuce - na zamku gromadzili dzieła wybitnych malarzy, a także imponującą kolekcję sreber, których wagę szacowano na 500 kilogramów. W 2009 roku wróciło do pałacu (uważane za zaginione po II wojny światowej) płótno arcymistrza Wojciecha Kossaka przedstawiające parę książęcą w parku zamkowym. Dzieło to jest uważane za największy portret jaki kiedykolwiek namalował Kossak.

.....

.....

Domek Chiński

.....

Domek Chiński w parku żywieckim to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów zabytkowych w Żywcu. Na początku XVIII wieku stała w tym miejscu parterowa altana, która stanowiła jeden z ozdobników typowego ogrodu włoskiego. W II połowie XVIII wieku, z inicjatywy ówczesnych włodarzy Żywca - rodziny Wielopolskich - altana została przebudowana, wpisana w plan ośmioboku i wzbogacona o dodatkowe kondygnacje. Domek Chiński wpisywał się idealnie w ówczesne trendy organizowania ogrodów na modłę angielską. Domek nie tylko urozmaicał swoją bryłą przyzamkowy ogród, ale służył również jako bawialnia dla dzieci Wielopolskich. Obecnie Domek Chiński jest miejscem ogólnie dostępnym, a w jego wnętrzu urządzona jest kawiarnia.

.....

.....

Ogród Różany

.....

Wkład Wielopolskich w rozbudowę, upiększanie i pielęgnację parku był ogromny. To właśnie za panowania tej rodziny ogród przeistoczył się w niezwykle romantyczną kompozycję niczym nie skrępowanej natury. Drewniane mostki nad kanałami zastąpiono kamiennymi, wybudowano studnię z ozdobnym, kutym z żelaza ogrodzeniem, a także założono basen z fontanną, który został otoczony półkolistym rosarium. Dzisiaj jest to ulubione miejsce rodzin z małymi dziećmi. W parku rośnie kilka tysięcy roślin: drzew, krzewów, pnączy, kwiatów ozdobnych. Na wyjątkową uwagę zasługuje drzewostan, który imponuje potężnymi dębami, klonami, lipami i tulipanowcami. Część drzew szczyci się kilkusetletnim żywotem i jest objęta ochroną pomników przyrody.

.....

.....

Ławeczka Księżnej Habsburg

.....

Ostatni władcy na Zamku byli bardzo mocno związani z Żywiecczyzną. Pomimo austriackich korzeni wywodzących się w prostej linii od cesarzowej Marii Teresy, wielokrotnie pokazywali swoje przywiązanie do polskiego państwa i patriotyczną postawę wobec tutejszych ziem i mieszkańców. W 1907 roku ówczesny władca Żywiecczyzny - Karol Stefan - przyjął obywatelstwo polskie. Podczas II wojny światowej jego syn - Karol Olbracht - został aresztowany i osadzony w więzieniu za niepodpisanie volkslisty, a majątek Habsburgów skonfiskowany na rzecz III Rzeszy. Po zakończeniu wojny ziemie i inne dobra majątku rodziny zostały wywłaszczone na rzecz PRL-u, a sami Habsburgowie pozbawieni obywatelstwa polskiego wyjechali zagranicę. 

.....

.....

W 1993 roku do Polski wróciła ich córka - Maria Krystyna, która po latach emigracji i bycia bezpaństwowcem, otrzymała na powrót obywatelstwo polskie. Zamieszkała w urządzonym dla niej mieszkaniu na Nowym Zamku. W parku, na przeciw mieszkania Marii, postawiono ławeczkę z rzeźbą wykonaną z brązu przedstawiającą naturalnej wielkości postać jej matki Alicji Ankarcrony. Było to uhonorowanie niezwykłej postawy kobiety, która podczas wojny walczyła w podziemiu i współpracowała z AK.

.....

.....

Po prawie 100 latach, 11 maja 2023 roku, Karol Olbracht Habsburg oraz jego małżonka Alicja Ankarcrona otrzymali pośmiertne odznaczenia: Karol - Krzyż Wielki Odrodzenia Polski, a Alicja - Krzyż Komandorski Odrodzenia Polski. Medale zostały przekazane na ręce ich córki Renaty - jedynej żyjącej potomkini pary, która po II wojnie światowej wyemigrowała do Hiszpanii. Odznaczenia mają powrócić do Polski i zostać umieszczone w krypcie Habsburgów w Żywcu.

.....

.....

Zaglądnij na nasz kanał YouTube, zasubskrybuj go i ciesz się podróżami bez ograniczeń! Zostaw łapkę w górę. Dziękujemy :)!

.....

.....

.....

.....

.....

.....